Wykorzystywane w medycynie, jubilerstwie oraz przemyśle metale szlachetne są według wielu ekonomistów podstawą w tworzeniu zdywersyfikowanego portfela inwestycyjnego, czyli takiego, który nie jest zależny od jednego instrumentu inwestycyjnego. Z powodu swoich zazwyczaj niskich korelacji z bardziej tradycyjnymi aktywami, takimi jak waluty, przez wielu są określane jako “bezpieczna przystań”. Są one niezwykle popularne na giełdach, w szczególności w czasach kryzysu. Jednak tak, jak każdy inny instrument finansowy, mają również swoje wady.
Metalami szlachetnymi nazywamy te, które charakteryzują się wysoką odpornością na czynniki chemiczne, takie jak korozja czy działanie kwasów. Metale te są dobrem ograniczonym,to znaczy, że ich ilość, którą możemy wydobyć na Ziemi nie jest nieskończona. Do metali szlachetnych zalicza się złoto, srebro oraz platynę i pallad.
Złoto już od praktycznie samych początków ludzkości cieszy się dużym zainteresowaniem. Przez wiele stuleci było ono wykorzystywane jako środek płatniczy, końcowo jednak zostało zastąpione przez papierową walutę. Największą ilość tego metalu wykorzystuje się przy tworzeniu biżuterii (około 48% z wydobytego złota) oraz w ramach różnego rodzaju inwestycji (37%). Cenione ze względu na swoją stabilność cenową, zwłaszcza w czasie hiperinflacji, przynosi największe korzyści, gdy inwestuje się w nie długoterminowo. Rocznie wydobywa się około 3000 ton tego metalu. Na giełdzie złoto posiada symbol XAU.
Drugim zaraz po złocie najbardziej popularnym metalem szlachetnym jest srebro. Jego cena jest zazwyczaj o 70-80 razy niższa od złota. Srebro ze względu na swoje właściwości ma wiele różnych zastosowań w przemyśle. Jest ono wykorzystywane na przykład przy produkcji przewodników, fotowoltaiki czy samochodów, w tym elektrycznych. Symbolem tego metalu na giełdach jest XAG. Warto jednak pamiętać, że w przeciwieństwie do złota cena srebra cechuje się wyższą zmiennością.
Platyna została odkryta dopiero w 1735 roku w Kolumbii, a jej nazwa pochodzi od hiszpańskiego słowa platina oznaczającego sreberko. Początkowo platynę uznawano za mało wartościową. Niektórzy wykorzystywali ją nawet do fałszowania srebrnych monet! Dopiero później zaczęto doceniać ten metal, który współcześnie wykorzystujemy między innymi do produkcji katalizatorów samochodowych, czy narzędzi laboratoryjnych. Można się z nią spotkać również w jubilerstwie. Symbol platyny to XPT.
Pallad natomiast ma oznaczenie XPD. Uznany dopiero w 1939 roku za metal szlachetny, pierwiastek opisywany jest jako przypominający platynę. Pallad wykorzystujemy do produkcji ogniw paliwowych, w stomatologii oraz w medycynie. Jego cena z roku na rok wzrasta.
Decydując się na inwestycje w metale szlachetne należy zastanowić się w jaki sposób chcemy to robić. Istnieją dwa sposoby: poprzez zakup fizycznego metalu lub zainwestowanie w tak zwany “papierowy” metal.
Pierwszy z nich polega na nabyciu metali w postaci monet lub sztabek w punktach sprzedaży lub sklepach online prowadzonych przez mennice. Oferują one dwa rodzaje monet: monety bulionowe, czyli lokacyjne oraz monety kolekcjonerskie.
Ceny monet kolekcjonerskich, w przeciwieństwie do bulionowych są zależne nie tylko od ceny i próby kruszca z którego są wykonane, ale również od ilości wyprodukowanych obiektów i innych czynników. Z tego powodu osobom, nieposiadającym odpowiedniej wiedzy o kolekcjonerskich monetach, a pragnącym inwestować w metale zaleca się wybór monet bulionowych. Mogą one mieć różną masę, jednak najbardziej popularnymi są te o masie jednej uncji, czyli 31,1 gramów. Do najbardziej popularnych monet bulionowych należą:
- Krugerrand– jest ona pierwszą powstałą monetą bulionową. Wybijana jest już od 1967 roku w RPA, gdzie uznaje się ją za prawny środek płatniczy. Złote Krugerrandy posiadają wyjątkowy kolor. Wynika on z domieszki miedzi w monetach, w celu zwiększenia ich odporności na ścieranie.
- Wiedeńscy Filharmonicy – wybijane przez Mennicę Austriacką, Filharmoniki są uznawane za jedne z najładniejszych monet bulionowych. Na ich awersie znajdują się organy z sali koncertowej Musikverein. Popularnością cieszą się one szczególnie w Europie, ze względu na nominał monet będący w euro.
- Britannia– emitowane od 1987 roku Britannia przedstawia personifikację Wielkiej Brytanii trzymającą trójząb oraz tarczę z flagą tego państwa. Na ich drugich stronach widnieje podobizna aktualnego władcy tego kraju. Monety te posiadają specjalny mikrograwerunek w postaci fal za Britannią. W zależności od kąta patrzenia na nie, można zobaczyć trójząb lub kłódkę. Dzięki temu monetę jest trudniej podrobić.
W metale szlachetne nie inwestują wyłącznie prywatne osoby, ale również banki centralne, które wykorzystują między innymi złoto jako rezerwy państwowe.
| Liderzy w posiadaniu złota w pierwszym kwartale 2024 roku | |
| 1. Zjednoczone Stany Zjednoczone | 8,113.46 ton |
| 2. Niemcy | 3,352.31 ton |
| 3. Włochy | 2,451.84 ton |
| 4. Francja | 2,436.91 ton |
| 5. Rosja | 2,332.74 ton |
| 6. Chiny | 2,262.45 ton |
| 14. Polska | 359.89 ton |
Drugi sposób inwestycji w metale szlachetne, sposób “papierowy”, polega na zakupie instrumentów finansowych, które są związane z wybranym metalem szlachetnym. Takie inwestowanie może polegać na zakupie akcji firmy, która zajmuje się wydobyciem metali, przykładowo akcji spółki KGHM Polska Miedź, która jest w czołówce producentów srebra.
Obie metody inwestowania mają swoje plusy i minusy. Ceny fizycznych metali szlachetnych w długiej perspektywie rzadko tracą na wartości. Dodatkowo ze zmniejszającą się ilością surowców, które możemy wydobyć, ich cena powinna wzrastać. Jednocześnie jest to proces trwający długo, nie przynoszący szybko zysków. Pojawia się również problem z przetrzymywaniem monet lub sztabek w bezpiecznym miejscu oraz sprawdzenia czy nie są one sfałszowane. Z kolei “papierowe” inwestowanie pozwala na szybszy zysk, wiążący się jednak z wyższym ryzykiem strat. Wybór formy inwestycji powinien więc zależeć od planów inwestora oraz od zasobności jego portfela.
Źródła:
- https://www.poradnik-inwestora.pl/platyna/
- https://en.wikipedia.org/wiki/Noble_metal
- https://forsal.pl/biznes/przemysl/artykuly/8022913,srebro-surowiec-strategiczny-dla-gospodarki-fotowoltaika-elektromobilnosc.html
- https://flyingatom.gold/blog/monety-bulionowe-czy-kolekcjonerskie.html
- https://goldenmark.com/blog/zlote-monety-bulionowe/
- https://www.tms.pl/edukacja/surowce-towary/metale-szlachetne-wszystko-co-powinienes-wiedziec\
- https://www.gold.org/goldhub/data/gold-reserves-by-country
- https://www.bankier.pl/wiadomosc/KGHM-w-czolowce-produkcji-i-wydobycia-srebra-World-Silver-Survey-8730611.html
Gabriela Szafrańska
Autorka artykułu